Duizenden meters onder het oppervlak heeft een wetenschappelijke expeditie nooit eerder geziene onderwaterkloven en meer dan 100 mogelijke nieuwe soorten ontdekt. Een herinnering dat de grootste geheimen van de planeet nog steeds wachten in de duisternis van onze oceanen.
Er zijn plekken op aarde die zo afgelegen en onherbergzaam zijn dat ze onbekender blijven dan het maanoppervlak. Een daarvan is de oceanische afgrond, een wereld van verpletterende druk, voortdurende duisternis en vriestemperaturen. Juist daar, voor de kust van Chili, heeft een recente wetenschappelijke expeditie de sluier opgelicht van een ecosysteem dat al millennia in het geheim floreert.
Aan boord van het onderzoeksschip Falkor (too) ging een team wetenschappers op een missie om de zeebodem van de Nazca-rug in kaart te brengen, een uitgestrekt onderwatergebergte van meer dan 2900 kilometer. Wat ze ontdekten overtrof al hun verwachtingen: een verloren wereld vol leven, grotendeels onbekend voor de wetenschap.
Een afdaling in het onbekende
De ster van deze ontdekkingen was de ROV SuBastian , een onbemand onderwaterrobotvoertuig dat tot een diepte van 4500 meter kon duiken. Uitgerust met high-definition camera's en precisierobotarmen werd SuBastian de ogen en handen van wetenschappers aan de oppervlakte en zond live beelden uit van een wereld die nog nooit door een mens was gezien.
Terwijl de robot de hellingen van onderzeese bergen afdaalde – gigantische bergen die uit de zeebodem oprijzen zonder ooit het oppervlak te doorbreken – onthulden de beelden landschappen van buitengewone schoonheid. Diepzeekoraaltuinen, met vormen die de verbeelding tarten, strekten zich uit als buitenaardse bossen. Daartussen bruiste de levendige fauna van activiteit.
De catalogus van een nieuw leven
De resultaten van de expeditie zijn verbluffend: wetenschappers hebben meer dan 100 soorten geïdentificeerd die mogelijk volledig nieuw zijn voor de wetenschap . Tot de meest spectaculaire ontdekkingen behoren:
- Spiraalzweepkoralen: Delicate structuren die in spiraalvormige patronen groeien en aangepast zijn om voedingsstoffen in diepe stromingen vast te leggen.
- Zee-egels met vreemd gevormde stekels: wezens die eruitzien alsof ze rechtstreeks uit een sciencefictionfilm komen, met unieke verdedigingsmechanismen die ze hebben ontwikkeld in een omgeving met onbekende roofdieren.
- Felgekleurde zeesterren en slangsterren: organismen die, ondanks dat ze in totale duisternis leven, pigmentatie vertonen waarvan het doel nog steeds een mysterie is.
- "Chicluda"-kreeften: een soort blinde schaaldier die zijn bijnaam te danken heeft aan zijn bijzondere uiterlijk. Hij verschilt aanzienlijk van zijn verwanten die in ondiep water leven.
- Anemonen en glassponzen: levende wezens die hun lichaam uit silicium bouwen en structuren creëren die buitengewoon kwetsbaar en mooi zijn.
Elk van deze wezens is een stukje van een evolutionaire puzzel. Levend in de isolatie van deze onderzeese bergen, hebben ze miljoenen jaren lang unieke evolutionaire paden gevolgd en zich ontwikkeld tot specialisten in een extreem ecosysteem. Het bestuderen van hun genetica en biologie zal niet alleen onze levenscatalogus uitbreiden, maar zou ook nieuwe aanpassingen en biochemische verbindingen kunnen onthullen met potentie voor de geneeskunde of de industrie.
Bescherming van wat we nog niet begrijpen
Deze ontdekking is niet alleen een overwinning voor de wetenschap, maar ook een dringende wake-upcall. De expeditie heeft aangetoond dat deze onderzeese bergen "eilanden van biodiversiteit" zijn, oases van leven in de uitgestrektheid van de diepe oceaan. Het zijn echter uiterst kwetsbare ecosystemen.
Bedreigingen zoals diepzeetrawlvisserij , waarbij de zeebodem met zware netten wordt verwoest, of de opkomende onderwatermijnbouw , die mineralen uit deze geologische formaties probeert te winnen, zouden deze unieke habitats kunnen vernietigen voordat we ze überhaupt hebben kunnen bestuderen. Zoals Dr. Javier Sellanes, een van de wetenschappelijke leiders van de expeditie, opmerkte: "We beschermen plekken waarvan we het bestaan niet eens wisten."
De ontdekking valt samen met een cruciaal moment voor het behoud van het mariene milieu. Terwijl landen zoals Spanje bezig zijn met de oprichting van hun eerste volledig maritieme nationale park (de Zee van Kalmte, in El Hierro) en de wereld onderhandelt over een wereldwijd verdrag om plasticvervuiling tegen te gaan , onderstreept de onthulling van deze "verloren werelden" onze verantwoordelijkheid om actie te ondernemen.
De expeditie naar de Nazca-rug herinnert ons aan een fundamentele waarheid: het tijdperk van ontdekkingsreizen op onze eigen planeet is nog lang niet voorbij. In de diepe duisternis van de oceanen wachten niet alleen nieuwe soorten, maar ook nieuwe vragen en misschien ook antwoorden op de oorsprong en ongelooflijke veerkracht van het leven op aarde.
14 september 2025
